جاذبه های گردشگری کاشان
کاشان در فاصله ۲۷۰ کیلومتری جنوب تهران و در بین دامنه کوه کرکس نطنز و دشت کویر در استان اصفهان قرار دارد.
شهر تاریخی کاشان با قدمتی زیاد همچون نگینی پُر بها در میان کویر و دامنههای زاگرس همچنان پایدار و استوار خودنمایی میکند. کاشان، شهر زیبای کویری و سنتهای اصیل را مروارید کویر نیز میخوانند چرا که نشان از اصالت و تاریخ شکوهمندش، پیوندی عمیق با تمدن هفت هزار ساله سیلک دارد. کاشان، شهری نشسته بر کرانه کویر است. کاشان شهر مسجدهاست، دیار گنبدهای فیروزهای و گلدستههای بلند است، صحیفهای گسترده از یادمانهای به یاد ماندنی از تاریخ و هنر ایران است.
باغ و کاخ تاریخی فین، کاشان
این باغ در جنوب شهر کاشان و در مجاورت روستای فین قرار دارد. این بنا رویبناهایی از عهد آل بویه ساخته شده است. فضای عمومی آن از لحاظ باغ آرایی و نحوه آبرسانی اهمیت ویژهایدارد. باغ فین به علت قتل امیرکبیر در حمام کوچک آن شهرت ملی یافته است. این باغ از آثاردوره صفویه است و بواسطه آب چشمه سلیمانیه، صدها سال است که پابرجا مانده است. هم اکنون آب فین بهحوض «لثهگاه» میریزد و پس از عبور از آبگیرها و جدولهای زیبای باغ فین، باغات و کشتزارهای حومه فین را آبیاری میکند.
بناهای این باغ عبارتند از: سردر ورودی، برج و بارو، شتر گلوی صفوی، شتر گلوی فتحعلی شاه، اتاق شاهنشین، موزه غرب باغ، حمام کوچک و بزرگ و کتابخانه شرق باغ. بنای سرپوشیده شتر گلوی شاه عباسی که در دو طبقه ساخته شده در وسط باغ و در مقابل سردر بزرگ واقع شده است.
شهر زیر زمینی نوش آباد کاشان
آنچه به عنوان شهرهای زیر زمینی در جهان معروف هستند در واقع ساختارهای متراکم و پیچیده و گسترده ای چون دالان های باریک تو در تو و اتاق هایی با ابعاد کوچک است. در بعضی از این شهرها علاوه بر موارد فوق معبد و محل تدفین در دل زمین ایجاد شده است. شهرهای زیر زمینی که جنبه پناهگاهی دارند به دو شکل ایجاد شده اند یا در بیرون از شهرها و در دل تپه های طبیعی یا در زیر شهرهای مسکونی تا عمق حتی 50 متری از سطح زمین ایجاد شده اند.
شهر زیر زمینی نوش آباد شهری سه طبقه است که طبقه ی اول آن در عمق سه متری و طبقه سوم آن در عمق 16 متری از سطح زمین ساخته شده است. تمام فضاهای آن به وسیله حفاری ظریف و دقیق در زیر زمین ایجاد شده و شامل دالان هایی با ارتفاع 180 و در برخی نقاط 90 سانتی متر با عرض های متفاوت که در دو طرف آنها اتاق هایی با ابعاد مختلف ایجاد شده است که انتهای راهروها با چاکهایی به طبقه راهرو بعدی منتقل می شود. این شهر زیرزمینی در محل به «اویی» معروف است. اویی همان آهای در لهجه کاشانی است. هنگام کندن شهر زیر زمینی وقتی سطلی را پر از خاک می شده مقنی می گفته « اوی» و از آنجا که مسیر طولانی بوده شاگرد به محض شنیدن اوی سطل خاک را بالا می کشیده است که این وجه تسمیه توسط کارشناسان تاریخ و مردم شناسان مطالعه و تدوین شده است.
طبقات این شهر به وسیله ی کانال های عمودی و افقی به هم مرتبط می شوند و در کنار این کانال ها ( عمودی ) سنگ های بزرگ شبیه سنگ آسیاب وجود دارد که به هنگام پناه بردن به طبقات پایین تر دهانه این کانال یا چاه ها با این سنگ بسته می شد.
آرامگاه فیض کاشانی، کاشان
آرامگاه ملا محمد حسن فیض کاشانی در سمت غربی شهر کاشان و در حوالی دروازه فین، مجاور قبرستان بزرگ شهر واقع شده است. قبر فیض تا اواخر قرن گذشته، بر حسب وصیت او فاقد هر گونه بنایی بود. بنای فعلی آرامگاه، از آثار فرهاد میرزا معتمد الدوله، فرزند عباس میرزا نایب السلطنه است.
آرامگاه محتشم کاشانی، کاشان
کمال الدین سید علی بن خواجه میر احمد کاشانی متخلص به محتشم، از شاعران اوایل عهد صفوی است. آرامگاه وی در کوی محتشم کاشان واقع شده است. گنبد بقعه کوچک ویکاشیکاری شده و سقف بقعه نیز با نقاشیهای زیبایی تزئین شده است. بر دیوارهای چهار جانب بقعه، هفت بندمراثی محتشم به خط نستعلیق سفید بر زمینهای سرمهای نوشته و نقاشی شده است.
آرامگاه سهراب سپهری، مشهد اردهال، کاشان
سهراب سپهری، شاعر عارف مشرب و طبیعت گرای معاصر در روستای مشهد اردهال کاشان به خاک سپرده شده است. این شاعر معاصر نوعی رمانتیسم زلال توأم با دل آزردگی از محیط را در اشعارش منعکس کرده است.
روستای ابیانه
روستای ابیانه در ۴۰ کیلومتری شمالغربی نطنز در استان اصفهان در دامنه کوه کرکس قرار دارد. در زبان محلی به ابیانه ویونا (Viuna) میگویند. وی (Vi) به معنای بید و ویانه (Viyane) به معنای بیدستان است. ابیانه در گذشته بیدستان بوده است. در طول زمان ویونا به اویانه و سپس به ابیانه دگرگون شده است.
این روستا را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید در زمره استثناییترین روستاهای ایران به شمار آورد. شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونههای کم نظیر دیدنیهای جهان درآورده است. ابیانه نقطهای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است.
اتاقهای ابیانه به پنجرههای چوبی ارس مانند مجهزند و اغلب دارای ایوان ها و طارمیهای چوبی پیش آمده مشرف بر کوچههای تنگ و تاریکاند که خود به صورت مناظر جالبی درآمدهاند. نمای خارجی دیوارهای خانههای ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستاست پوشیده شده است.
از آنجا که در دامنههای شیبدار ابیانه فضای کافی برای ساختن خانههای موردنیاز وجود ندارد در این روستا چنین رسم شده است که هر خانواده انبار غار مانندی در تپههای یک کیلومتری روستا، در کنار جاده و نرسیده به ابیانه ایجاد نماید.
این غارها که در دل تپه ها حفر شدهاند و از بیرون تنها درهای کوتاه و محقر آن نمودار است برای نگهداری دامها و نیز آذوقه زمستانی و اشیای غیرضروری مورد استفاده قرار میگیرد.
آتشکده هرپک ابیانه
قدیمیترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده هرپک است که مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته است. آتشکده هرپک از مناطق دیدنی روستای ابیانه میباشد که از زمان ساسانیان باقی مانده است.
این بنا در زمان هخامنشیان بنا شده و در زمان ساسانیان به اوج معماری خود رسیده است و از ویژگی های آن باید به استفاده از سنگ و ملات ساروج در طاق ضربی اشاره کرد. آتشکده هرپک مانند تمامی بناهای ابیانه روی شیب پست و بلند واقع شده است. این بنا طوری ساخته شده که از هر طرف قابل رویت باشد.
از طبقه تحتانی این پرستشگاه هنوز یک تالار کوچک باقیمانده است. طبقه مخصوص آداب مذهبی در سطح کوچه فعلی میباشد. یک سرسرا که از سه جزو گنبدوار تشکیل شده و به جایگاه آتش و قسمتهای دیگر مربوط به پرستش راه داشته است.
مسجد جامع ابیانه
این مسجد جامع و قدیمی منبر چوبی منبتکاری دارد که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده است و در محله میان ده قرار دارد. این مسجد دارای 3 در ورودی با طاق گنبدی ضربی و درهای منبتکاری شده و گل و بوته و خطوط برجسته است. درب ورودی آن در سال ۱۳۱۱ هجری قمری توسط استاد صفر علی بیدگلی ساخته شد. محراب چوبی آن متعلق به سال ۴۷۷ هجری قمری است و روی آن نقش گل و بوته کنده کاری و با خطوط برجسته کوفی ساده و گلدار سوره مبارکه یس حک شده است.
از دیگر نمونه های تاریخی مسجد منبر چهار پله چوبی کنده کاری شده مربوط به آثار دوره سلجوقیان است که با تاریخ ۴۶۶ هجری قمری مشخص شده است. دسته منبر به شکل سرستون ساخته شده و روی آن گل 8 پر لوتوس، نظیر آنچه بر روی سنگهای تخت جمشید از عصر هخامنشیان بر جای مانده دیده می شود.
مسجد پرزله
مسجد قدیمی دیگر ابیانه مسجد پرزله است که دارای فضای دلبازی است و روی لنگه در شرقی آن سال ۷۰۱ هجری قمری نوشته شده است.
این مسجد در محله معروف پرزله واقع است و از دوره ایلخانیان بر جای مانده است. این مسجد با ایوان مشرف به کوچه مجاور در 2 طبقه ساخته شده که طبقه دوم در دوران صفویه و شبستان کوچکی نیز در زمان قاجاریه به آن اضافه شده است. قدیمی ترین درب ابیانه متعلق به این بنا می باشد که تاریخ ۷۰۱ هجری قمری را نشان می دهد. این در از چوب گردو ساخته شده و با حاشیه گل و بوته های ظریفی منبت کاری شده است.
مسجد حاجتگاه
مسجد تاریخی دیگر ابیانه مسجد حاجتگاه است که به دوره صفویه تعلق دارد و در کنار صخره سنگی در جوار آسیاب در محاله بالا بنا شده است.
دری که به شبستان اصلی راه دارد تاریخ ۹۵۳ هجری قمری را روی خود دارد. احتمالا مردمی که برای بیان حاجت خود در این محل معتکف می شده اند نیاز خویش را بوسیله خطاطان در قسمت بالای این بنا نوشته و در خواست حاجت میکرده اند. در اطراف این بنا سنگهای قبری دیده می شود که از زمان صفوی، نادری و قاجار به جای مانده است.
تپه سیلک
سیلک نام اولین تمدن شهر نشینی ایران مرکزی در کاشان است که در 3 کیلومتری جنوب غربی این شهر قرار دارد. قدیمیترین خاستگاه تمدن بشری را سیلک کاشان عنوان میکنند، یعنی اولین جایی که شهر نشینی شکل گرفت، آنجا که آریاییها اولین تمدن شهر نشینی را ایجاد کردند.
تمدن اقوام تپههای سیلک در 2500 سال پیش مغلوب تمدن آریایی شد که آثار آنها در طبقات مختلف حفاری از قبیل ظروف لولهدار بلند با نقش اسب و خورشید و اسلحه آهنی و شمشیر و نیزههای بلند کشف شده است. محوطه باستانی سیَلْک که در منطقه فین کاشان واقع شده قدمتی در حدود 7 هزار سال دارد.
محوطه باستانی سیَلْک در ضلع جنوبغربی کاشان و در سمت راست جاده کاشان به فین قرار دارد و از دو تپهٔ شمالی و جنوبی که در فاصله ۶۰۰ متری یکدیگر قرار دارند و دو گورستان تشکیل شده است.
یکی از گورستانها که گورستان الف نامیده میشود ۳۵۰۰ سال قدمت دارد و در ۲۰۰ متری جنوب تپهٔ جنوبی واقع شده است که امروزه روی آن بلواری احداث شده است.
گورستان دیگر که گورستان ب نامیده میشود ۳۰۰۰ سال قدمت دارد و در زیر باغها و زمینهای کشاورزی ضلع غربی تپهها قرار دارد.
تپه سیلک در حقیقت زیگورات یا محل عبادت اقوام باستانی بوده است که از گل رس و سفال ساخته شده است.
این بنای تاریخی تا سال ۱۳۱۰ شناسایی نشده بود و در میان مردم کاشان به شهر نفرین شده معروف بود تا اینکه با کاوشهای باستانشناسان کشف شد.
در خرابههای تپه باستانی سیلک چند اسکلت انسان و ظروف قدیمی پیدا شده که این اشیاء در موزههای لوور فرانسه، موزهٔ ملی ایران و موزهٔ باغ فین و موزهای در جنب این بنای باستانی قرار داده شده است.
این تپه تاریخی در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده است. قدمت قدیمیترین آثار به دست آمده از تپه شمالی به حدود ۷۵۰۰ سال قبل میرسد و آخرین آثار مکشوفه از تپه جنوبی مربوط به ۵۰۰۰ سال قبل است.
کاروانسرای مرنجاب
کاروانسرای مرنجاب، قلعهای در کویر آران و بیدگل کنار دریاچه نمک آران است که توسط شاه عباس در سال ۱۰۱۲ قمری ساخته شدهاست.
کاروانسرای مرنجاب از جمله آثار تاریخی موجود در منطقه میباشد. قلعه مرنجاب، کاروانسرایی است در کویر آران و بیدگل که در مسیر راه ابریشم قرار دارد و کاروانها برای سفر به خراسان، اصفهان، ری و بالعکس از این مسیر میگذشتند. قنات کنار کاروانسرا که برکه بزرگی به وجود آورده است، آب شیرین دارد و این در کویر نمک و شوره زار یک معجزه به شمار می رود.
کویر مرنجاب از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی است. عمده پوشش گیاهی منطقه شامل گیاهان شور پسند از جمله درختهای گز و تاق و بوتههای قیچ است.
پوشش جانوری منطقه به دلیل وجود آب و غذای فراوان بسیار غنی است. از جمله حیوانات موجود میتوان به گرگ، شغال، کفتار، روباه شنی، گربه شنی، بزمجه، آفتاب پرست، انواع مارمولکT مار، عقرب، تیهو، عقاب، شاهین و … اشاره کرد.
آتشکده نیاسر
آتشکده نیاسر بوسیله اردشیر بابکان مؤسس سلسله ساسانى ساخته شده و اولین معبد و آتشکدهاى است که سلسله ساسانى در اوج رواج دین و آئین زرتشتى در ایران بنا کرد. طول و عرض این آتشکده 14 در 14 متر میباشد. این بنا پس از یورش تازیان ویران ولی سپس توسط مردم بازسازی شد و امروز تقریبا سالم میباشد.
نیاسر در 35 کیلومتری شمالغربی شهر کاشان قرار دارد و در منطقهای کوهستانی در ارتفاعات کرکس میباشد و چشمهای باستانی به نام چشمه اسکندر نیز در آنجا قرار دارد. بنای این آتشکده گنبددار که بهنام آتشکده اردشیر موسوم است از زیباترین چهارطاقیهای دوره ساسانی است که بر فراز نیاسر واقع شده و همچنان، پس از عبوردههها و سدهها، پابرجا مانده است.
بنای این آتشکده سمبل 4 عنصر اصلی باد، آب ،خاک و آتش است و هر کدام از ستونها دقیقا یکی از 4 جهت اصلی را نشان میدهند. در کنار بیشتر آتشکدهها چشمه آب و درخت چنار وجود دارد.
آتشکده نیاسر در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
غار ریس
غار ریس یا نیاسر در 30 کیلومتری شمالغربی کاشان در پای کوه نسبتا مرتفعی از ارتفاعات نیاسر واقع شده است و یکی از غارهای مصنوعی ایران است که به منظور اهداف مذهبی و انجام مراسم عبادی خاص ساخته شده است. این غار که اهالی نیاسر آن را غار تالار یا رییس مینامند به طور کامل توسط بشر ساخته شده و یکی از عجایب آثار باستانی به شمار می رود.
دهانه غار به عرض 3.5 متر و ارتفاع 2.5 متر رو به شمال قرار دارد. ابتدای غار تالار طبیعی کوچکی به طول 8 متر و عرض 3 متر است که دهانه خارجی به آن پیوسته است و در انتهای آن به ارتفاع تقریبا یک متر از سطح زمین حفره کوچک دریچه مانندی است به ابعاد 50 × 50 سانتیمتر که در سنگ کنده شده و در واقع مدخل داخلی غار محسوب میشود.
عمیقترین قسمت غار نیاسر چاهی است به عمق 10 متر که با استادی و مهارت عجیبی در دل سنگ حفر شده است. غار نیاسر دارای سه انتهای سطحی، عمقی و زیرزمینی است که هر کدام از نظر موقعیت دارای ارزش خاصی است.
این غار دارای سه طبقه شامل دو کانال، یک کانال حلقه ای شکل و یک کانال افقی است و این کانال ها توسط چاه ها به هم ارتباط دارند. کانال حلقه ای شکل دو ورودی و کانال افقی چهار ورودی دارد. مجموع طول دالان های این غار به حدود ۲۵۰۰ متر میرسد. در مجموع غار از ۴۵ چاه با عمق ۱۱۸ متر و ۲۳ اتاق با مساحت کلی ۱۷۷ متر تشکیل شده است.
بیشتر دالان های غار دارای ارتفاع اندکی هستند و فقط بلندترین ناحیه آن از کف تا سقف حدود 7.1 متر است. عمیق ترین چاه این غار حدود ۱۰ متر عمق دارد که دیوارههای آن دارای پاگیرهای مرتبی است و می توان با اطمینان از این چاه بالا و پایین رفت. کوتاه ترین ناحیه دالان از کف تا سقف آن حدود نیم متر است.
نیاسر
نیاسر شهری قدیمی است که تمام تاریخ و قدمت خود را مدیون چشمه آبی است که به نام چشمه اسکندریه شناخته میشود. آبشار نیاسر هم در واقع زاییده همین چشمه است. این شهر در 30 کیلومتری شمالغرب کاشان در منطقهای کوهستانی در ارتفاعات کرکس واقع شده است.
باغ تالار و عمارت کوشک
باغ تالار ازآثار جالب و دیدنی شهر نیاسر میباشد که درختان کهنسال و بس رفیع آن زبانزد خاص و عام میباشد. درختان سر به فلک کشیده زیبا و دل انگیز این باغ قدیمی که آب چشمه اسکندریه در میان آن جاریست نظر هر گردشگری را به خود جلب میکند.
عمارت بسیار زیبا و بدیع بنا نهاده که به کوشک تالار معروف است از دیگر دیدنی های این شهر است. این عمارت و بنای تاریخی که رو به ویرانی مرمت شده است.
حمام و آسیاب آبی
حمام تاریخی و آسیاب آبی از دیگر آثار تاریخی شهر نیاسر هستند که گویا در دوران صفویه ساخته شده است.
نحوه انتقال آب به داخل حمام نیز جالب و درخور توجه است. آب از آبشار به وسیله کولهای گلی به داخل 8 گوش زیبایی و از آنجا به داخل حمام هدایت میشد و از آنجا به کل حمام انتقال مییافت و آب شرب حمام نیز به وسیله کولهای جداگانه به داخل حمام هدایت میشد.
سوخت حمام هیزم بوده و دارای خزان بوده و ورودی هشت ضلع شکل آن به وسیله دالانهایی از بیرون حمام جدا شده است.
آسیاب آبی به وسیله آبی که از آبشار به پائین ریخته میشده به گردش درآمده است. آب ابتدا در داخل تنورههایی ذخیره و از آنجا بوسیله کول باریکی با فشار به چرخه آسیاب میریزد و سنگ آسیاب را به گردش درمیآورد و به این ترتیب گندم و جو را آسیا میکند. نوع معماری آسیاب و حمام شبیه هم است.
چشمه و آبشار نیاسر
چند متر پایینتر از آتشکده نیاسر، چشمه آب خنکی به سمت روستا جریان دارد. این چشمه که چشمه اسکندر نام دارد و از قدیمیترین چشمههای شناخته شده منطقه به شمار میآید. در ادامه چشمه، آبشار اسکندر نمایان می شود و در قسمت پایین آبشار، دو سنگ آسیاب وجود دارد.
شهر زیرزمینی نوش آباد
شهر زیرزمینی نوش آباد تونلیست که توسط دست و با فضا های معماری فراوان حفر شده است. این شهر در عمق ۳ متری زمین قرار گرفته است. این شهر زیرزمینی حدود دو سال پیش هنگامی که یکی از اهالی نوش آباد در حال کندن زمین بود؛ کشف شد و در نخستین فصل از کاوش های باستان شناسی مشخص شد که شهر زیرزمینی نوش آباد در دوره های اسلامی مورد استفاده قرار می گرفته است و احتمالا پناهگاه مردم نوش آباد بوده است.
شهر زیر زمینی نوش آباد، شهری سه طبقه است که طبقه اول آن در عمق ۳ متری و طبقه سوم آن در عمق ۱۶ متری از سطح زمین ساخته شده است. ارتفاع هر طبقه حدود ۱۸۰ سانتی متر است. باستان شناسان با توجه به محدود بودن کاوش های خود در این شهر زیرزمینی هنوز وسعت دقیق این شهر را نمی دانند اما با توجه به دالان های تو در توی این شهر و فضا های مختلف تصور می شود این شهر دارای چندین هزار متر وسعت باشد.
شهر نوش آباد در۸ کیلومتری شهر کاشان جای گرفته است این شهر از جمله شهر های مهم تاریخی است که آثار بسیار زیادی را از جمله قلعه ها و مساجد در خود جای داده اما تاکنون مورد توجه چندانی قرار نگرفته اند.
تپه های سیلک
محوطه تاریخی سیلک در حدود ۴ کیلومتری جنوب غربی کاشان واقع گردیده که از دو تپه و دو گورستان تشکیل شده است. امروز بر روی بقایای گورستان الف، با قدمتی ۳۵۰۰ ساله که در حدود دویست متری تپه جنوبی است، بلوار بیست و چهار متری امیر کبیر کشیده شده و گورستان ب نیز با آثاری با قدمت ۳۰۰۰ ساله تبدیل به باغ انار شده است.
ناحیه سیلک ( فتح یا و سکون لام در رایج ترین تلفظ ) به عنوان یکی از قدیمی ترین مراکز سکنای بشر ما قبل تاریخ در ایران شناخته شده است. تا پیش از آغاز کاوش های علمی، کسی به ارزش باستانی و اهمیت تاریخی آن پی نبرده بود.
روستای ابیانه
در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز از شهر کاشان در دامنه کوه کرکس روستایی بس کهن واقع است به نام ابیانه، این روستا را به اعتبار آثار و بنا های تاریخی پرتنوعش باید از زمره استثنایی ترین روستاهای ایران به شمار آورد. شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونه های کم نظیر دیدنی های جهان درآورده است. ابیانه نقطه ای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است.
در این روستا خانه ها تماماً بر روی دامنه پرشیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده است به صورتی که پشت بام مسطح خانه های پایین دست ، حیاط خانه های بالا دست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آنها را محصور نمی سازد. در نتیجه، ابیانه در وهله اول روستایی چند طبقه به نظر می آید که در بعضی موارد تا چهار طبقه آن را می توان مشاهده کرد.
زن های ابیانه معمولاً چارقد های سفید رنگی بر سر دارند. قدیم ترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده ای است که مانند دیگر بناهای روستا در سراشیبی قرار گرفته است. مهم ترین بنا و اثر تاریخی این روستا یک باب مسجد جامع و قدیم ترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبت کاری آن است که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده است.
روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است : یکی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم (ع) بودهاند ؛ و زیارتگاه دیگر ابیانه قدمگاه نامیده می شود.
دریاچه نمک آران و بیدگل
دریاچه نمک آران در فاصله ۳۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان آران و بیدگل واقع است. این دریاچه از غرب به کوه های سفیدآب و سیاه کوه و منطقه پارک ملی کویر ، از شمال و غرب به کویر مسیله و از جنوب به کویر مرنجاب و بند ریگ محدود است. وسعت این دریاچه در حدود ۶۴۷ کیلومتر مربع می باشد. شکل این دریاچه شبیه به یک مثلث است.
زمین این دریاچه پوشیده از رسوبات نمک است که بر اثر انباشته شدن سیلاب ها و آب های سطحی در طول قرن ها پدید آمده است . عمق نمک این دریاچه بین ۵ تا ۵۴ متر متغیر است که توسط لایه های خاک رس از یکدیگر جدا شده اند.
با هر بار بارش و تبخیر آب در این دریاچه، نمک های موجود کرت بندی های زیبایی به شکل پلی گن تشکیل می دهند که دیدن مناظر آن خالی از لطف نیست.
آبشار نیاسر
آبشار نیاسر از چشمه تالار ( اسکندریه ) سرچشمه می گیرد به گونه ای که دو سوم آب چشمه به سمت آبشار و از آنجا به دشت های نیاسر و یک سوم آن به محله نو میرود. آب جاری شده از آبشار به بعضی از مزرعه های اطراف از جمله مزرعه خاتون، دولت آباد، سیف آباد و یرقون نیز می رسد. البته پیشتر که آب بیشتر بوده به سمت مزرعه سورآباد هم می رفته است. ولی به علت کم شدن آب چشمه دسترسی آب به این مزرعه منتفی می باشد.
در محیط اطراف آبشار درختانی از جمله بید شیرین، بید تلخ، نارون یا پشه، عرعر، ون یازبان گنجشک، توت بی دونه، توت شمرونی، انجیر و مو رشد کرده اند. چند درخت کهن و قطور ( توت و بید ) هم در پای آبشار وجود داشته که به علت خطر وارد کردن آسیاب های احتمالی به حمام و آسیاب حدود ۷ الی ۸ سال پیش آنها را قطع کرده اند.
از گیاهان دارویی این محل نیز می توان موارد زیر را نام برد:
پر سیاوش: برای سینه درد و سردرد
علف شوره: برای کمر درد و سردرد
خیار بوته مار ( هندونه مار ): برای پا درد
حمام و باغ فین کاشان
باغ فین در ۹ کیلومتری مرکز شهر کاشان، در انتهای خیابان امیرکبیر فعلی و روستای فین کوچک قدیم و در مجاورت چشمه سلیمانیه قرار دارد. وسعت باغ بالغ بر ۲۳هزار متر مربع و شامل یک حیاط مرکزی است که با دیوار، بارو و برجهای استوانه شکل محصور شده است.
وجود عناصر پویایی چون آب و درخت در کنار ابنیه که عناصر ثابت معماری هستند، هویتی زنده به این اثر فرهنگی و تاریخی بخشیده است. باغ فین یکی از مهمترین نمونه باغهای ایرانی است که همچنان پابرجاست. این باغ به خوبی روش ایجاد منظر فرهنگی را معرفی می کند.
مهمترین گیاهان باغ، شامل ۵۷۹ اصله درخت سرو و ۱۱ اصله درخت چنار است. با توجه به قدمت این درختان، به نظر می رسد که درخت سایه گستر و همیشه سبز سرو در طراحی باغ نقش کالبدی داشته و کاشت معدود درختان خزان دار چنار موجود در باغ، فقط به منظور افزایش کیفیت بصری صورت گرفته باشد. اغلب درختان بین ۱۰۰ تا ۴۷۰ سال سن دارند.
حمام سلطنتی، موزه ملی، خلوت کریمخانی و اتاق شاه نشین ابنیه ای هستند که پس از صفویه به باغ افزوده شدند. این مجموعه، در کنار میدان نقش جهان و کاخ چهلستون، بیشترین بازدید کننده و گردشگر استان اصفهان را به سوی خود جلب می نماید. به دنبال تشکیل پرونده ثبت جهانی این اثر، در سال ۱۳۸۹ یونسکو دستور اعمال تغییراتی در سنگفرش و پیاده روهای باغ صادر نمود که این تغییرات انجام شده است.
حمام فین در باغ فین قرار دارد و به خاطرقتل میرزا تقی خان امیرکبیر در ۲۰ دی ۱۲۳۰خورشیدی مشهور است.
درقسمت جنوبی باغ فین دو حمام وجود دارد که به حمام کوچک و بزرگ معروف است. حمام کوچک از آثار دوره صفویه و همراه با بنای اولیه باغ فین ساخته شده است. حمام بزرگ در دوران قاجار به دستور فتحعلی شاه ساخته شد.
خانه تاریخی بروجردیها
این خانه در محله سلطان امیراحمد کاشان درخیابان علوی واقع است.این خانه توسط بازرگانی به نام حاج سید حسن نطنزی در دوره قاجاریه ساخته شده است.چون صاحب خانه مال التجاره از بروجرد وارد می کرده، لذا به بروجردی مشهور شده و خانه او هم به خانه بروجردی موسوم گردیده است.
خانه تاریخی آل یاسین
این خانه درخیابان امام خمینی کاشان واقع و متعلق به مرحوم حاج سید محمد تقی پشت مشهدی است که در زمان محمد شاه قاجار ساخته شده است ودر نهایت به صورت موروثی در اختیار آقا نظام الدین مجتهد کاشانی(آل یاسین) قرار می گیرد.این خانه در سنوات اخیر توسط شهرداری کاشان مرمت شده است.
امامزاده های کاشان
1-مشهد ارد هال ۲-بقعه ابو لولو 3-شاهزاده قاسم ۴- شاهزاده ابراهیم -5 زیارت پنجه شاه 6- بقعه ابی دردا 7- شاهزاده یونس ۸- شـاهزاده هادی 9-زیارت مرضیه خاتون ۱۰- خواجه تاج الدین
سوغات کاشان
گلاب و عرقیات گیاهی ، ظروف سفالی ، باقلوا و حلوا ارده کاشان ، انار کاشان (فصل پاییز) ، قالی ، زیلو و گلیم ، گیوه
ظرفیت های گردشگری، طبیعی، تاریخی، آب وهوای متفاوت، گل وگلاب، جغرافیای متفاوت از کوهستانی خنک و فضای سبزو خرم تا مناطق کویری و گرم و... هر بیننده و گردشگری را به خود جلب می کند.
مناطق زیبای کاشان و حومه شامل ابیانه، نیاسر، قمصر، شهر کاشان، وانواع شهرها و روستاهای اطراف آن، در تمام فصول و به آسانی قابل دسترس است.
سفر به کاشان و اطراف آن، حتی نا نطنز و اطراف اصفهان، یک روزه و 24 ساعته امکان پذیر است. پس از خروج از تهران، 4 ساعت بعد می توانید خود را در کاشان واطراف آن ببینید و برای یک روز تا یک هفته لذت ببرید...
سفر به این شهرکاشان و روستاهای اطراف، ارزان و با بار وبندیل سبک امکان پذیر است و همه می گویند که سفر به کاشان ارزان و سریع ویک روزه امکان پذیر است.
نرخ اتاق ها و هتل ها و سایر امکانات سکونتی ارزان است، و سایر هزینه ها از غذا گرفته تا سوغاتی ها، ارزان و لذت بخش است
چند بزرگراه بین تهران و کاشان و اصفهان ونطنز، دسترسی را سریع کرده است و به راحتی و سرعت مناسب می توان به کاشان سفر کرد. جاده های روستایی و محلی نیز دیدنی و خوش آّب و هواست و برخورد مردم خونگرم آن نیز سفر را به یاد ماندنی کرده است.
در روستاهای اطراف و ابیانه و نیاسر و قمصر و... می توان چادر مسافرتی برپا کرد و شب وروز گذراند.
به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، آثار متعدد و متنوع تاریخی و طبیعی در شهر کاشان و مناطق اطراف مانند نیاسر و قمصر زمینهای مهیا ساخته که گردشگر میتواند به فراخور علاقه، برنامهای یک روزه یا یک هفتهای و آرام یا فعال داشته باشد.
خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گردشگری ـ کاشان از مقاصدی است که میتوان بین یک روز تا یک هفته اقامت داشت و برنامههای متفاوتی از روزهایی پرفعالیت و پرجنبوجوش یا فضایی آرامشبخش را تجربه کرد.
بازدید از هر یک از خانههای قدیمی شهر که بازگوکننده داستان و روایتی از زندگی هستند از جذابیت خاصی برخوردار است. هر چند ممکن است سیستم سنتی حیاط مرکزی با اتاقهای دورتادور، باغچهای با درختان انار و درختچههای گل محمدی و حوضی در میان آن؛ پنجرههای ارسی و شیشههای رنگی شبیه به نظر برسد ولی با توجه به تفاوتهای موجود میان آنها نمیتوان با بازدید یکی، از دیگر خانهها صرف نظر کرد.
خانه طباطبایی را میتوان دو خانه دانست که ماهرانه در یک ساختمان جای گرفتهاند و از جذابیت خاصی برخوردار است. پس از آن، خانه بروجردی، متعلق به حاج جعفر نطنزی یا داماد طباطبایی است که 18 سال زمان برد تا ساخته شود. نقاشیهای دیواری و طرح گچبریهای این بنا آثاری از صنیعالملک و کمالالمک، نقاشان معروف دوره قاجار است. تفاوت خانه عباسیان با دیگر خانهها در این است که بانی برای مناسب کردن خانه با گسترش خانواده، مجموعهای از 6 بنا با فضایی بزرگ و اتاقهای متعدد میسازد.
خانهی عامریها نیز مجموعهای از بناهای متصل است که قدمت آن بیش از دیگر خانهها بوده و به دوره زندیه بازمیگردد. دکوراسیون و تزیینات فاخر سبب تمایز این بنا از دیگر خانههای تاریخی شهر شده است. در این میان از خانه نقلی یا کوچکترین خانه تاریخی کاشان نباید غافل ماند که البته تبدیل به اقامتگاهی سنتی شده و محلی برای بازدید نیست ولی میتواند جایی باشد برای تجربه یک شب زندگی در خانه کویری.
اقامت در خانه نقلی علاوه بر تجربه زندگی در بافت قدیمی، این امکان را بهوجود میآورد که مسجد و مدرسه آقابزرگ از یک سو و کارگاه شَعربافی از سوی دیگر در چند قدمی باشد. مانند خانههای قدیمی، مساجد قدیمی شهر کاشان نیز کم نیستند. مسجد جامع،قدیمیترین بنای تاریخی شهر است و مسجد میدان در کنار بازار بزرگ، متعلق به دوره سلجوقی که بعدها مرمت شده است. سردر این مسجد با مقرنسکاری و تزیینات و نقاشیهای آبرنگ یکی از بخشهای اصلی و زیبای این بنا است.
علاوه بر مساجد، امامزادههای کاشان نیز هر کدام از جذابیت خاصی برخوردارند. امامزادگان ابراهیم، پنجه شاه، میرنشانه، شاه یلان، حبیب بن موسی و میراحمد از یک سو و بقاع چهل دختران، خواجه تاجالدین و ابولؤلؤ از سوی دیگر از جاذبههای شهر محسوب میشوند.
از تمامی جاذبهها سخن به میان آمد، جز بازار که در خیلی از شهرها یکی از جذابیتهای اصلی است. بازار بزرگ کاشان نیز یکی از دیدنیترین نقاط است و نباید از دست داد.
در کویر و بیابان همواره واحهها و مناطق سرسبز از جذابیت خاصی برخوردار هستند. باغ فین با درختانی کهن و با صدای خوشآهنگ آب و کوشک زیبای میان آن از این جذابیت برخوردار بوده است. اما ناخودآگاه با یادآوری خاطره قتل امیرکبیر در حمام فین و وضعیت نابسامان درختان، غمی احساس میشود. لازم به ذکر است باغ فین یکی از 9 باغ ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است که سال گذشته به ثبت رسید.
فاصله گرفتن از تاریخ معاصر و مراجعهای به تاریخ کهن این مرز و بوم یعنی آن زمان که تمدن شکل گرفت خالی از لطف نخواهد بود. تپه سیلک کاشان، جایی که شواهدی از ابتداییترین چرخ سفال یافت شد این امکان را مهیا میسازد.
تا بدین جا فاصله چندانی از شهر نگرفتهایم اما حال لازم است دورتر برویم که مجموعهی آبادیها را در کنار هم درک کنیم. در جنوب، قمصر یا ولایت گل و گلاب در دامنه قله کرکس واقع شده و تابستان نیز چندان گرم نمیشود. در این دیار علاوه بر باغهای گل محمدی برخی آثار تاریخی مانند کاروانسرای صفوی و یا مسجد زیبای روستای قُهرود را نیز میتوان در نظر گرفت.
به طرف غرب و به شهر سرسبز نیاسر در 25 کیلومتری کاشان میرویم. باغهای گل نیاسر مشهوراند اما آبشار و آسیابی که در نزدیکی واقع شده و آتشکده نیاسر نیز از شهرت بسیار برخوردارند. در این منطقه همچنین یکی از آثار منحصربهفرد تاریخی متعلق به دوره اشکانی به نام غار ریس واقع شده است. این غار دستکند با راهروهای متعدد در 3 طبقه بنا شده و بسیار دیدنی است.
در سمت غرب و در فاصله حدود 50 کیلومتری کاشان، شهر شاعر معاصر، مشهد اردهال واقع شده که جذابیتهای خاص خود را دارد. مشهد اردهال ماههای اردیبهشت و مهر به مناسب سالروز مرگ و تولد سهراب سپهری میزبان تعداد زیادی از گردشگران علاقهمند به این شاعر است. به علاوه دومین جمعه ماه مهر و مراسم قالیشویان، تنها مراسم مذهبی که براساس تقویم خورشیدی برگزار میشود نیز گردشگران را فرا میخواند.
از تمامی آبادیهای سخن بهمیان آمد اما سفر، بدون دیدن کویر که مهر تأییدی خواهد بود بر درک مجموعه کامل نخواهد شد. بنابراین به منطقه آران و بیدگل در فاصله تقریبی 12 کیلومتری شمال غرب کاشان میرویم. در این منطقه آثاری در خور از جمله امامزاده هلال بن احمد و مسجد قاضی واقع شده ولی کویر مرنجاب و کاروانسرای عهد صفوی مرنجاب که از موقعیت خوبی نسبت به دریاچه نمک برخوردار است، هدف اصلی است. در راه آران و بیدگل، روستای نوشآباد با فاصله 4 کیلومتری از آران، یکی از مراکز عمده سکونت فلات ایران واقع شده است. شهر زیرزمینی نوشآباد هر چند میتوان گفت فقط یافت شده و مرمتی برای انجام بازدید صورت نگرفته اما از جذابیت خاصی برخوردار است.
لازم به ذکر است برای آن دسته از هموطنان که ماشین شخصی در اختیار ندارند تا ساعت 20 شب هر 20 دقیقه اتوبوس در تردد است و هزینه آن نیز 4500 تومان است.
کاشان؛ مقصدی برای تمام فصول
شهر کاشان با مجموعه اطراف شامل نیاسر، قمصر، نوشآباد، و آران و بیدگل مقصدی آشنا برای گردشگران و آژانسداران است. تنوع آب و هوایی مناطق مختلف این خطه، کاشان را تبدیل به مقصدی کرده برای تمام فصول سال.
خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گردشگری ـ هر گردشگری در پی مقصود خویش به این دیار سفر میکند و میتواند بین یک تا چند روز برنامه غیرتکراری داشته باشد. شاید اردیبهشت ماه، به بهانه گلاب مسافران بسیاری به خود جذب کند اما جز در ماههای تیر و مرداد که هوای خیلی گرمی دارد، در سایر ماههای سال مقصد مناسبی است برای سفر.
کاشان با خانههای قدیمی بزرگ و کوچک مانند خانه طباطباییها و خانه بروجردیها، باغ فین و تپه سیلک، مقصدی پرجاذبه است که روایتهای بسیاری از تاریخ ایران در دل دارد. جدای از شهر کاشان مناطق دیدنی تاریخی و طبیعی قابل توجهی نیز در اطراف وجود دارند که هر یک از جذابیت خاصی برای گردشگران برخوردارند. آران و بیدگل، قمصر، مشهد اردهال، نوشآباد و نیاسر مقاصدی هستند که منطقه را به جاذبهای برای تمام فصول تبدیل کردهاند.
کاشان با وجود آن که در هیچ دورهای پایتخت ایران نبوده است اما همواره از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است. براساس مدارک و منابع، چشمه فین از زمانهای دور جاری بوده و آبادانیهای اطراف آن که در اثر حوادث طبیعی و تحولات اجتماعی چندین بار ویران شده، از برکت این چشمه مجدداً ساخته و آباد شده است. هنگامی که سکنه بومی سیلک به دست نیروهای مهاجم از بین رفتهاند و شهر به آتش کشیده شده است، فاتحان در اطراف سیلک، کاشان، آران و بیدگل و نیاسر را بنا کردهاند.
کاشان در دورههای مختلف تاریخی گاه با توجه بسیار و گاه با بیتوجهی روبهرو بوده است. عصر سلجوقی یکی از دورههایی بوده که کاشان مورد توجه قرار گرفته و آباد شده است. در این دوران، هنر شهر کاشان به اوج شکوفایی رسید،کاشیکاری پا گرفت و قالیبافی رونقی تازه یافت. در دوره مغول کاشان نیز از آسیب ایلخانان در امان نماند؛ تا آن که سلطان محمود غازانخان بر تخت نشست و مسلمان شد. در این دوره همزمان با بهبود اوضاع کشور، کاشان شاهد ساخت بناهای زیبا بود.
در عصر صفوی، کاشان مورد توجه بود ولی در اثر زلزلهای که سال 982 هجری روی داد و قریه فین کانون آن بود، کاشان زیر و رو شد. شاه عباس با ساخت چهارباغ و میدان بزرگ دولتخانه برای برگزاری بازیی مانند چوگان رونقی دیگر به کاشان داد. با توجه خاص شاه عباس، هنر و صنایع دستی کاشان جایگاه خاصی یافت و کارگاهایی شکل گرفت که مخصوص بافت قالیهای ابریشمی نفیس بود. کارخانجات پارچهبافی راهاندازی شد و کاشیکاری و سفالگری مورد توجه قرار گرفتند. در نهایت با وجود آن که شاه عباس در فرحآباد مازندران درگذشت اما جسدش در مزار حبیب بن موسی در کاشان به خاک سپرده شد.
در دوره قاجار نیز کاشان با فراز و فرودهایی همراه بود. آغامحمدخان کمر به ویرانی بست ولی محمدشاه قاجار بناهای بسیاری ساخت. در این دوره و در عصر مشروطه، کاشان از دست غارتگری به نام نایب حسین کاشی برای مدتی روی آرامش ندید. با ختم این غائله کاشان به شهری آرام تبدیل شد.
کاشان؛ توری آشنا برای گردشگر و در دسترس برای آژانسدار
شهر کاشان به تنهایی جاذبههای متعددی دارد. با در نظر گرفتن مناطق اطراف و تنوع آب و هوایی آنها، این تعداد دوچندان میشود. به طور قطع درک کلیت این مجموعه نیاز به زمان و برنامهریزی درست دارد که کمتر دیده شده و تور کاشان را تبدیل به توری در دسترس کرده است.
خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گردشگری ـ کاشان مقصدی شناختهشده برای گردشگران و مقصدی دم دست برای آژانسداران است. یکی از مقاصدی است که به طور فشرده در تورهای یک روزه جای داده شده است. به این معنی که معدود آثار گنجانده شده در تور خیلی سریع مورد بازدید قرار میگیرند و زمانی برای صرف ناهار در نظر گرفته میشود و انتهای برنامه و راه بازگشت.
علاوه بر تورهای یک روزهی کاشان برخی تورهای یک روزهی ترکیبی فشرده نیز در این منطقه تعریف میشود. نیاسر و قمصر؛ نیاسر و ابیانه و قمصر و کاشان از آن جملهاند. به عنوان مثال تور یک روزه کاشان-ابیانه با 40 هزار تومان، کاشان-نیاسر با 45 هزار تومان و کاشان-قمصر نیز با 50 هزار تومان اجرا شده است.
در مورد تورهای چند روزه نیز باید گفت، تورهای ترکیبی مختلفی در منطقه کاشان تعریف میشود که میتوان به تور دو روزهی کاشان، ابیانه و قمصر اشاره کرد که با اقامت در هتل ابیانه، هزینهای معادل 130 هزار تومان دارد.
نمونه دیگر تور گلابگیری قمصر، کاشان و ابیانه است که با 2 شب اقامت هزینهای معادل 170 هزار تومان دارد. یک نمونه دیگر از تورهای ترکیبی که کمتر دیده شده تور 2 روزهی کاشان،اصفهان است. این تور با یک شب اقامت در هتل 3 ستاره هزینهای معادل 70 هزار تومان داشته که البته باید متذکر شد این هزینه ورودیهها را در بر نگرفته است.
یادآور میشود روستای تاریخی ابیانه از توابع شهرستان نطنز است و جزو کاشان نیست. بنابراین اطلاعات مربوط به آن همراه با نطنز که دارای آثار تاریخی ارزشمندی است، معرفی خواهد شد.